پنج مرحله غم و اندوه چیست؟ مراحل عزاداری

پنج مرحله غم و اندوه چیست؟ در طول زندگی، گاهی اوقات دچار غم و اندوه بسیاری می شویم. اندوه ناشی از موقعیت ها، روابط یا حتی سوء مصرف مواد می باشد. ممکن است بچه ها به خاطر طلاق والدینشان غصه بخورند، همسری به خاطر مرگ شوهرش غمگین باشد، نوجوانی از پایان یک رابطه غمگین باشد، یا خبری پزشکی مربوط به نزدیکی پایان زندگیتان دریافت کرده باشید و بطور غمگینانه در انتظار مرگ خود باشید. در سال 1969، الیزابت کوبلر راس پنج مرحله متداول غم و اندوه را توصیف کرد که عموماً به آن DABDA می گویند. این مراحل عبارتند از:

• انکار(Denial)
• خشم (Anger)
• معامله (Bargaining)
• افسردگی(Depression)
• پذیرش (Acceptance)

روانپزشک سوئیسی، کوبلر راس، برای اولین بار مدل غم پنج مرحله ای خود را در کتابش درباره مرگ و مردن معرفی کرد. مدل کوبلر راس مبتنی بر کار او با بیماران لاعلاج بود و در سال‌های پس از آن مورد انتقادهای زیادی قرار گرفت. عمدتاً دلیل این انتقادات این بود که افرادی که مدل او را مطالعه می کردند، به اشتباه معتقد بودند که غمگین شدن افراد ،عادی است و همه افراد از تمام این مراحل می گذرند . کوبلر راس خاطرنشان می کند که این مراحل خطی نیستند و ممکن است برخی افراد هیچ یک از آنها را تجربه نکنند. با این حال امکان دارد برخی فقط دو مرحله را پشت سر بگذارند نه هر پنج مرحله یا یک مرحله، سه مرحله، و غیره. اکنون به آسانی مشخص شده است که این پنج مرحله از غم و اندوه متداولترین مراحل مشاهده شده توسط جمعیت سوگوار است.

انکار

انکار مرحله ای است که در ابتدا در از جان سالم به در بردن کمک می نماید. ممکن است فکر کنید که هیچ حسی به زندگی ندارید و زندگی معنایی ندارد و بیش از حد طاقت فرسا است. شما شروع به انکار اخبار می کنید و در واقع بی حس می شوید. آنچه در این مرحله معمولا به چشم می خورد، حیرت از این است که چگونه در چنین حالت متفاوتی به زندگی ادامه خواهید داد – شما شوک هستید زیرا زندگی مانند قبل نیست و در یک لحظه تغییر کرده است. اگر یک بیماری کشنده برای شما تشخیص داده شود، ممکن است فکر کنید که این خبر نادرست است – اشتباهی باید در جایی در آزمایشگاه رخ داده باشد – آنها خون شما را با شخص دیگری مخلوط کردند. اگر خبر مرگ یکی از عزیزانتان را دریافت کنید، شاید به این امید واهی دل بندید که آنها فرد اشتباهی را شناسایی کرده اند. در مرحله انکار، شما در «واقعیت واقعی» زندگی نمی کنید، بلکه در واقعیت «ترجیح» زندگی می کنید. جالب اینجاست که انکار و شوک  به شما کمک می کند تا با این رویداد غمگین کنار بیایید و زنده بمانید. انکار به شیوه گذراندن احساس اندوه تان کمک می کند. به جای غرق شدن در غم و اندوه، آن را انکار می کنیم، آن را نمی پذیریم، و تاثیر کامل و به یکباره اندوه  را کاهش می دهیم. آن را به عنوان مکانیسم دفاعی طبیعی بدن در نظر بگیرید که می گوید: «آهای، خیلی چیزها را می توانم در یک لحظه تحمل کنم.» هنگامی که انکار و شوک شروع به محو شدن کرد، شروع روند بهبودی آغاز می شود. در این مرحله، آن احساساتی که زمانی سرکوب می‌کردید، ظاهر می‌شوند.

خشم

وقتی دوباره در واقعیت «واقعی» زندگی کنید و نه در واقعیت «ترجیح»، خشم به سراغتان می آید که مرحله رایجی برای فکر کردن به «چرا من؟» و «زندگی عادلانه نیست!» امکان دارد به دنبال سرزنش دیگران برای علت غم خود باشید و همچنین ممکن است خشم خود را به سمت دوستان نزدیک و خانواده هدایت کنید. برای شما قابل درک نیست که چطور ممکن است چنین اتفاقی برای شما بیفتد. اگر ایمان قوی داشته باشید شروع به زیر سوال بردن اعتقاد خود به خدا می کنید. «خدا کجاست؟»،« چرا از من محافظت نکرد؟» محققان و متخصصان سلامت روان موافقند که این خشم مرحله ضروری غم و اندوه است و خشم را تشویق می کند. حس کردن خشم واقعاً مهم است. تصور براین است که حتی اگر به نظر ‌رسد که در چرخه بی‌پایان خشم هستید، این خشم از بین می‌رود – و هر چه بیشتر خشم را واقعاً احساس کنید، سریع‌تر از بین می‌رود و سریع‌تر بهبود می‌یابد. سرکوب کردن احساسات خشم درست نیست – و خشم واکنشی طبیعی است – و شاید، مسلما، واکنشی ضروری است. در زندگی روزمره، معمولاً به ما گفته می شود که خشم خود را نسبت به موقعیت ها و دیگران کنترل کنیم. هنگامی که دچار رویدادی غم انگیز می شوید، احساس می کنید که از واقعیت جدا شده اید – که دیگر پایه ای ندارید. زندگی شما از هم پاشیده است و هیچ چیز محکمی برای نگه داشتن آن وجود ندارد. به خشم به عنوان قدرتی برای پیوند دادن خویش به واقعیت فکر کنید. ممکن است در طول رویدادی غمگین احساس تنهایی یا رها شدن کنید. که هیچ کسی را ندارید. تو در این دنیا تنها هستی. جهت خشم به سمت چیزی یا کسی است که ممکن است شما را به واقعیت بازگرداند و دوباره شما را به مردم متصل کند. این یک «چیز» است. چیزی که باید آن را درک کرد – گام طبیعی برای الیتام غم.

معامله

آیا تا به حال وقتی اتفاق بدی برایتان افتاده است، خود را در حال معامله با خدا دستگیر کرده اید؟ «خدایا خواهش می کنم، اگر شوهرم را شفا بدهی، تلاش خواهم کرد تا جایی که می توان برایش بهترین همسر باشم – و دیگر شکایت نکنم» این معامله است.این مرحله، نوعی امید کاذب است. ممکن است به اشتباه خود را به این باور برسانید که با مذاکره می توانید از غم و اندوه جلوگیری کنید. اگر تو سبب تغییری شوی، من نیز تغییری می دهم. شما به قدری برای به حالت قبل برگشتن زندگیتان قبل از غم و اندوه نا امید هستید که هر تلاشی برای تغییر وضعیت و عادی شدن زندگیتان انجام می دهید.احساس گناه همراه با معامله است. در چنین زمانی شما جملات بی پایان «چه می شد اگر» را تحمل می کنید. چه می شد اگر 5 دقیقه زودتر از خانه بیرون می رفتم – تصادف هرگز اتفاق نمی افتاد. چه می‌شد اگر شش ماه پیش او را تشویق می‌کردم که به دکتر برود، همانطور که ابتدا فکر می‌کردم – سرطان می‌توانست زودتر تشخیص داده شود و او نجات پیدا کند.

افسردگی

افسردگی، شکل پذیرفته شده اندوه است.در واقع، اکثر مردم افسردگی را فوراً به اندوه ربط می دهند ،زیرا احساس «کنونی » است. در چنین وضعیتی، احساس پوچی هنگام زندگی در واقعیت به شما دست می دهد و متوجه می شویم که فرد یا موقعیت از بین رفته یا تمام شده است. در این مرحله از زندگی کناره گیری می کنید، احساس بی حسی می کنید، در سردرگمی زندگی می کنید و از رختخواب خارج نمی شوید. دنیا به نظرتان بیش از حد طاقت فرسا می رسد که توان رویارویی با آن را ندارید. تمایلی به درکنار دیگران بودن ندارید، تمایلی به صحبت کردن ندارید و دچاراحساس ناامیدی می شوید. حتی ممکن است دچار افکار خودکشی شوید – فکر کنید «این کار چه فایده ای دارد؟»

پذیرش

آخرین مرحله غم و اندوه که توسط کوبلر راس شناسایی شده است، پذیرش است. نه به این معنا که «اشکالی ندارد شوهرم فوت کرد» بلکه «شوهرم فوت کرد، اما من خوب می شوم». در این مرحله، احساسات شما شروع به تثبیت شدن می نماید. شما دوباره به واقعیت وارد می شوید. شما با این واقعیت کنار می‌آیید که واقعیت «جدید» این است که شریک زندگی‌تان هرگز برنمی‌گردد – یا اینکه به زودی تسلیم بیماری خواهید شد و می‌میرید – و از این بابت مشکلی ندارید. این اتفاق «خوب» نیست – اما اتفاقی است است که می توانید با آن کنار آیید. قطعاً زمان تعدیل و تنظیم مجدد است. روزهای خوب در زندگی وجود دارد، روزهای بد هم وجود دارد و دوباره روزهای خوب فرا می رسد. در این مرحله، به این معنی نیست که هرگز روز بد دیگری نخواهید داشت – و آن زمان به طور غیرقابل کنترلی غمگین می شوید. اما، تعداد روزهای خوب بیشتر از روزهای بد است. در این مرحله، ممکن است از سردرگمی خلاص شوید، دوباره شروع به تعامل با دوستان کنید و حتی ممکن است با گذشت زمان روابط جدیدی برقرار کنید. شما به این درک دست می یابید که کسی جای عزیزتان را نمی گیرد، اما شما حرکت می کنید، رشد می کنید و به واقعیت جدید خود تبدیل می شوید.

علائم غم و اندوه

• علائم اندوه خود را جسمانی، اجتماعی یا معنوی نشان می دهند. برخی از رایج ترین علائم غم و اندوه در زیر ارائه شده است:
• گریه کردن
• سردرد
• مشکل در خواب
• زیر سوال بردن هدف زندگی
• زیر سوال بردن اعتقادات معنوی (مثلاً اعتقاد به خدا)
• احساس جدایی
• جدایی از دوستان و خانواده
• رفتار غیر طبیعی
• نگرانی
• اضطراب
• ناکامی
• احساس گناه
• خستگی
• عصبانیت
• بی اشتهایی
• درد و محنت
• استرس

درمان غم و اندوه

تجویز دارو و کسب مشاوره، رایج ترین روش های درمان غم و اندوه بوده است. در ابتدا، پزشک ممکن است داروهایی را برای شما تجویز کند تا به شما در عملکرد کامل‌تر کمک کند. که شامل آرام بخش ها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب می باشد که به شما در گذراندن روز کمک می کند. علاوه بر این، پزشکتان برای کمک به خوابیدن، دارویی برای شما تجویز می کند. این حوزه درمانی اغلب باعث ایجاد اختلاف نظر در زمینه پزشکی می شود. برخی از پزشکان تصمیمی برای تجویز داروها نمی گیرند، زیرا معتقدند این داروها  سبب آسیب رسانی به شما در روند سوگواری می شود. به این معنا که اگر پزشک ، قرص‌های ضد اضطراب یا قرص‌های آرام‌بخش تجویز کند – شما واقعاً غم را به طور کامل تجربه نمی‌کنید – تسلیم غم می شوید – و به طور بالقوه در پنج مرحله غم و اندوه و پذیرش نهایی واقعیت دخالت دارد.

مشاوره، رویکرد محکم تری نسبت به غم و اندوه است. گروه‌های حمایتی، گروه‌های سوگواری یا مشاوره فردی به مقابله شما با غم و اندوه حل‌نشده کمک می کنند و جایگزین درمانی مفیدی می باشد. زمانی که متوجه می شوید رویداد غم و اندوه در زندگی روزمره شما موانعی ایجاد می کند. یعنی در عملکردتان مشکل دارید ، برای بازگشت به مسیر نیاز به حمایت دارید. درمان به هیچ وجه به این معنی نیست که فقدان شما درمان می گردد، بلکه استراتژی های مقابله ای در اختیار شما قرار می دهد تا به شما کمک کند به روشی موثر با غم مقابله کنید. مدل کوبلر-راس، دستورالعمل آزمایش شده و واقعی است، اما هیچ راه درست یا غلطی برای رفع غم و اندوه شما وجود ندارد و طبیعی است که تجربه شخصی شما در طول فرآیند سوگواری متفاوت باشد.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان برای کنار آمدن با رویدادی غمگین مشکل دارید، به دنبال درمان از  متخصص بهداشت یا خدمات دهنده سلامت روان باشید. اگر بیش از دو هفته افکار خودکشی، احساس جدایی به شما غلبه کرد، تغییر رفتار ناگهانی پدید آمد یا فکر می کنید که از افسردگی رنج می برید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.