فهرست مطالب
تعصب چیست: گمان یا پیش داوری منفی در مورد اعضای گروهی خاص.تعصب به مثابه فرض یا نظری در مورد یک شخص است که صرفاً آن شخص در گروهی خاص عضویت دارد. برای مثال، افراد می توانند نسبت به فرد دیگری با قومیت، جنسیت یا مذهب متفاوت تعصب داشته باشند.
اگر کسی بر اساس تعصباتش عمل کند، قبل از آشنایی فرد در سطحی عمیق تر ، در حال پیش داوری (از این رو اصطلاح “تعصب”) می باشد. این نگرش، نگرش و طرز فکری غیرمنطقی است که برای هیچ کس مناسب نمی باشد.
«تعصب» از واژه لاتین prejudicium («بی عدالتی») و praeiudicium («قضاوت قبلی») می آید که به بررسی قضایی قبل از محاکمه اشاره دارد.
به عنوان مثال، ممکن است فردی در مورد فردی که مسیحی، مسلمان یا یهودی است، ایده های از پیش تعیین شده زیادی داشته باشد و چنین قضاوت هایی بر نحوه نگرش و رفتار او با آن افراد تأثیر می گذارد. همین امر در افراد سیاه پوست، سفیدپوست یا آسیایی نیز صدق می کند.
ویژگی های مشترک تعصب عبارتند از:
- احساسات منفی
- باورهای کلیشه ای
- تمایل به تبعیض علیه اعضای یک گروه
غالبا در جامعه بر اساس نژاد، جنسیت، مذهب، فرهنگ و غیره شاهد تعصباتی نسبت به یک گروه هستیم.
در حالی که تعاریف خاص ارائه شده در مورد پیش داوری که توسط دانشمندان علوم اجتماعی ارائه می شود اغلب متفاوت است، اکثر آنها موافقند که این تعاریف شامل پیش داوری هایی است که معمولاً در مورد اعضای یک گروه منفی است.
روانشناسی نژادپرستی
انواع تعصب
همانطور که گفته شد، نگرش تعصب آمیز بر اساس عوامل متعددی از جمله جنس، نژاد، سن، گرایش جنسی، ملیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و مذهب می باشد. برخی از شناخته شده ترین انواع تعصبات عبارتند از:
- نژاد پرستی
- تبعیض جنسی
- سن گرایی
- تبعیض طبقاتی
- همجنس گرا هراسی
- ناسیونالیسم
- تعصب مذهبی
- بیگانه هراسی
تعصب مشابه با تبعیض نیست. در حالی که به طور انتزاعی تعصب به نگرش ها و باورها اشاره دارد، تبعیض توصیف کننده اعمالی می باشد که از تعصب ناشی می شود.
نحوه تاثیر منفی تعصب بر همه احزاب
هنگامی که مردم نگرش های تعصب آمیزی نسبت به دیگران دارند، تمایل دارند هرکسی را که در گروه خاصی قرار می گیرد «کاملا یکسان» ببینند. آنها هر فردی را که دارای ویژگی‌ها یا باورهای خاصی است با قلم مویی بسیار گسترده ترسیم می‌کنند و نمی‌توانند واقعاً به هر فرد به عنوان فردی منحصر به فرد نگاه کنند. این نگرش، تأثیر بسیار قوی بر نحوه رفتار و تعامل افراد با افرادی که با آنها متفاوت هستند دارد.
این نگرش سبب ناتوان نمودن فرد متعصب در سطح پایه برای یادگیری بیشتر در مورد کسانی می شود که با خودشان متفاوت هستند. در نتیجه، باعث می شود روابط یا مکالماتی که از پتانسیل عمیق اجرایی برخوردارند را از دست بدهند.
با این حال، کسانی که در معرض تعصب قرار دارند، بطور خاصی تحت تأثیر قرار می گیرند. این پیش فرض ها و سوگیری ها نه تنها منجر به صدمه واقعی می شود، بلکه بر توانایی آنها برای دستیابی به «تصویر منصفانه» در دنیا تأثیر می گذارد.
برای مثال، تعصب همه‌جا علیه سیاه‌پوستان منجر به افزایش میزان حبس، پیشنهادهای شغلی کمتر و دستمزد کمتر می شود.
نمونه آشکار دیگر، تعصب نسبت به مسلمانان است. احساسات گسترده ضد مسلمانان در غرب بسیاری از مردم را به این باور رسانده است که همه مسلمانان خشن و منفور هستند.
چرا تعصب بوجود می آید
هیچ پاسخ روشنی در مورد چرایی وجود تعصب وجود ندارد و واقعیت این است که عوامل چندی نقش آفرینی می نمایند. به گفته روانشناس گوردون آلپورت، تعصب و کلیشه تا حدی در نتیجه تفکر عادی انسان پدیدار می شود. برای درک جهان پیرامون، مهم است که اطلاعات را در دسته بندی های ذهنی مرتب کنیم.
آلپورت در کتاب خود با عنوان «ماهیت تعصب» به توضیح این مطلب پرداخت که: «ذهن انسان باید با کمک مقوله‌ها به فکر واداشته شود. پس از شکل گیری تفکر، مقوله ها مبنای پیش داوری عادی هستند. ما نمی توانیم از این روند اجتناب کنیم. زندگی منظم به آن بستگی دارد.»
به عبارت دیگر، ما اغلب به توانایی خود در قرار دادن افراد، ایده ها و اشیاء در دسته های مختلف وابسته هستیم تا درک جهان را آسان تر کنیم.
ما غرق در اطلاعات زیادی هستیم که نمی‌توانیم همه آنها را به شیوه‌ای منطقی، روشمند و منطقی دسته بندی کنیم. متأسفانه، دسته بندی سریع منجر به فرضیات نادرستی می شود که به طور کلی بر افراد و جهان تأثیر می گذارد.
اصل مجاورت در روانشناسی چیست؟
مبارزه با تعصب
در حالی که در برخی موارد تعصب آشکار است – در حال تبدیل شدن به «-ایسم های» آشکار – اغلب بدون اینکه متوجه شویم دچار تعصباتی می شویم. خواه سوگیری عمیقا ریشه دار، تعلیم داده شده یا ضمنی داشته باشیم، آنچه مهم است مبارزه با تعصباتی است که بر علیه دیگران داریم.
یکی از اولین راه‌های انجام این کار، درک و پذیرش وقوع این امر است. با آگاهی از تمایل طبیعی خود به سوگیری ( چیزی که همه ما آگاهانه یا ناآگاهانه آن را تجربه می کنیم)، می توانید راحت تر خود را به اجرا وادارید و اصلاح کنید.
تشخیص و اصلاح پیش داوری ها
وقتی متوجه شدید که در حال پیش داوری در مورد دیگری هستید، سعی کنید سوالات زیر را از خود بپرسید:
- چرا این فکر را می کنم؟
- چه مدرکی در مورد صحت قضاوتم در مورد شخص یا گروهی خاص دارم؟
- چه چیزی در مورد این شخص یا گروه نمی دانم؟
- آیا ممکن است که تعصبی داشته باشم؟
محققان علاوه بر بررسی دلایل بروز تعصب، راه‌های مختلف کاهش یا از بین بردن تعصب را نیز بررسی کرده‌اند . برای مثال، تجهیز خود به مهارت هایی برای همدلی کامل با اعضای گروه دیگر از جمله روش هایی است که موفقیت قابل توجهی از خود نشان داده است.
به عنوان مثال، به سادگی خود را جای طرف مقابل قرار دهید. در آن لحظه، آنها دیگر عضو تصادفی گروهی نیستند که با گروه شما متفاوت است (یکی که ممکن است کاملاً درک نکنید).
در عوض، آنها در نظر شما به موجود پیچیده‌تری تبدیل می‌شوند – فردی با مادر و پدر، خواهر و برادر، دوست دیگران، همکار، معشوقه. شخصی با علایق منحصر به فرد، توانایی عشق ورزیدن، گریه کردن و احساس کردن.
تکنیک های دیگری که برای کاهش تعصب استفاده می شود عبارتند از:
- فکر کردن به این واقعیت که احتمالاً دیگران نسبت به شما تعصب دارند و این احساس که بر اساس چیزی به سادگی رنگ پوست، مذهب، جنسیت یا سن از قبل مورد قضاوت بودید.
- آموزش خود در مورد گروه های دیگر، که شامل یادگیری در مورد کلیشه های رایج علیه آنها می شود
- گذراندن زمان بیشتر با اعضای سایر گروه ها
- گفتگوهای آزاد در مورد تمایل انسان به تمرین تعصب
- حمایت از قوانین و مقرراتی که مستلزم برخورد عادلانه و برابر با همه گروه‌های مردم است
کلام آخر
دانستن اینکه تعصب چیست و چرا به وقوع می‌پیوندد، گام مهمی در جهت تبدیل شدن جهان به مکانی دوستانه‌تر و برابر است. البته پیشرفت های زیادی رخ داده است. به گفتگوهای مهم ادامه دهید، سوگیری های بالقوه خود را بشناسید و سعی در درک عمیق تر دیگران نمایید.
ثبت ديدگاه