فهرست مطالب

بسیاری از مردم طی دوره زمانهای کوتاهی احساس غم و اندوه می کنند یا به خود عادی شان علاقمند نیستند. گاهی اوقات این تغییرات خلقی شروع می شود و با تغییر فصل پایان می یابد. زمانی که روزها در پاییز و زمستان کوتاه‌تر می‌شوند (که به آن «اندوه زمستانی» نیز گفته می‌شود) ممکن است مردم احساس «ناراحتی» کنند و در بهار با طولانی‌تر شدن ساعات روشنایی روز، احساس بهتری پیدا می کنند.

در برخی موارد، تغییرات خلقی جدی‌تر هستند و  بر احساس، تفکر و انجام فعالیت‌های روزانه فرد تأثیر می‌گذارند.  اگر هر زمان که فصول تغییر می کند، متوجه تغییرات قابل توجهی در خلق و خو و رفتار خود شدید، شما دچار اختلال عاطفی فصلی (SAD) که نوعی افسردگی است، می شوید.

در بیشتر موارد، علائم اختلال عاطفی فصلی در اواخر پاییز یا اوایل زمستان شروع می شود و در طول بهار و تابستان از بین می رود که به عنوان اختلال عاطفی فصلی الگوی زمستانی یا افسردگی زمستانی شناخته می شود.  برخی از افراد ممکن است دوره های افسردگی را در طول ماه های بهار و تابستان تجربه کنند.  این حالت SAD با الگوی تابستانی یا افسردگی تابستانی نامیده می شود و کمتر شایع است.

برای مشاوره افسردگی به این لینک مراجعه کنید

اختلال عاطفی فصلی (SAD) چیست؟

علائم و نشانه های اختلال عاطفی فصلی چیست؟

SAD ، اختلال جداگانه در نظر گرفته نمی شود بلکه نوعی افسردگی است که با الگوی فصلی عود کننده آن مشخص می شود و علائم آن حدود 4 تا 5 ماه در سال طول می کشد.  بنابراین، علائم و نشانه های SAD شامل علائم مرتبط با افسردگی عمده و برخی علائم خاص است که برای SAD الگوی زمستانی و تابستانی متفاوت است.  همه افراد مبتلا به SAD همه علائم ذکر شده در زیر را تجربه نمی کنند.

علائم افسردگی عمده عبارتند از:

  • احساس افسردگی در اکثر اوقات روز، تقریباً هر روز
  • بی علاقگی به فعالیت هایی که زمانی از آنها لذت می بردید
  • تجربه تغییر در اشتها یا وزن
  • مشکلات خواب
  • احساس تنبلی یا آشفتگی
  • کم انرژی بودن
  • احساس ناامیدی یا بی ارزشی
  • مشکل در تمرکز
  • خطور افکار مکرر مرگ یا خودکشی

در SAD با الگوی زمستانی، علائم خاص دیگری وجود دارد که عبارتند از:

  • خواب بیش از حد (پرخوابی)
  • پرخوری، به ویژه با ولع مصرف کربوهیدرات
  • افزایش وزن
  • کناره گیری اجتماعی (احساسی مانند خواب زمستانی)

علائم خاص برای اختلال عاطفی فصلی با الگوی تابستانی عبارتند از:

  • مشکل در خواب (بی خوابی)
  • کم اشتهایی که منجر به کاهش وزن می شود
  • بی قراری و آشفتگی
  • اضطراب
  • دوره رفتار های خشونت آمیز

اختلال عاطفی فصلی (SAD) چیست؟

چگونه SAD تشخیص داده می شود؟

اگر فکر می کنید ممکن است دچار اختلال عاطفی فصلی شده باشید، در مورد نگرانی های خود با خدمات دهنده مراقبت های بهداشتی خود یا متخصص سلامت روان صحبت کنید. آنها ممکن است از شما بخواهند که پرسشنامه های خاصی را پرکنید تا تعیین نمایندکه آیا علائم شما با معیارهای SAD مطابقت دارد یا خیر .

برای تشخیص اختلال عاطفی فصلی، فرد باید دارای معیارهای زیر باشد:

  • باید علائم افسردگی عمده یا علائم خاص تری را که در بالا ذکر شد، داشته باشد.
  • دوره های افسردگی در طول فصول خاص (یعنی فقط در ماه های زمستان یا تابستان) برای حداقل 2 سال متوالی رخ دهد. با این حال، همه افراد مبتلا به SAD هر ساله دچار این علائم نمی شوند
  • این دوره ها باید بسیار بیشتر از سایر دوره های افسردگی باشد که ممکن است فرد در زمان های دیگر سال در طول زندگی خود داشته باشد.

اختلال عاطفی فصلی در چه کسی بروز می نماید؟

میلیون ها بزرگسال آمریکایی دچار SAD می باشند، اگرچه ممکن است بسیاری از انها ندانند که به این بیماری مبتلا هستند.  ابتلای زنان به اختلال عاطفی فصلی بسیار بیشتر از مردان است و در آنهایی که در مناطق دورتر شمالی با ساعات روشنایی کوتاه ترزمستان زندگی می کنند، شایع تر است. برای مثال، افرادی که در آلاسکا یا نیوانگلند زندگی می کنند با احتمال بیشتری نسبت به افرادی که در فلوریدا زندگی می کنند به SAD مبتلا میشوند.  در بیشتر موارد، SAD در سنین جوانی شروع می شود.

SAD در افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده یا اختلال دوقطبی، به ویژه اختلال دوقطبی نوع 2، که با دوره های افسردگی مکرر و هیپومانیک (کمتر از دوره های شیدایی تمام عیار اختلال دوقطبی نوع 1) همراه است، شایع تر است.  علاوه بر این، افراد مبتلا به SAD تمایل به سایر اختلالات روانی، مانند اختلال بی توجهی/بیش فعالی، اختلال تغذیه ای، اختلال اضطراب یا اختلال هراس دارند.

گاهی اوقات SAD در خانواده ها شایع می باشد.  SAD در افرادی که خویشاوندانشان مبتلا به سایر بیماریهای روانی مانند افسردگی عمده یا اسکیزوفرنی هستند، شایع تر است.

چه چیزی باعث اختلال عاطفی فصلی می شود؟

چه چیزی باعث اختلال عاطفی فصلی می شود؟

دانشمندان به طور کامل نمی دانند که چه چیزی باعث SAD می شود. تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به SAD ،دچار کاهش فعالیت سروتونین شیمیایی مغز (انتقال دهنده عصبی) که به تنظیم خلق و خو کمک می کند،می شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که نور خورشید سطوح مولکول‌هایی را که به حفظ سطح سروتونین طبیعی کمک می‌کنند، کنترل می‌کند، اما در افراد مبتلا به SAD، این تنظیم به درستی عمل نمی‌کند و در نتیجه سطح سروتونین در زمستان کاهش می‌یابد.

یافته های دیگر نشان می دهد که افراد مبتلا به SAD ملاتونین بیش از حدی تولید می کنند – هورمونی که نقش اساسی در حفظ چرخه طبیعی خواب و بیداری دارد.  تولید بیش از حد ملاتونین می تواند خواب آلودگی را افزایش دهد.

هم سروتونین و هم ملاتونین به حفظ ریتم روزانه بدن کمک می کنند که با چرخه فصلی شب و روز مرتبط است.  در افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، تغییرات سطح سروتونین و ملاتونین، ریتم طبیعی روزانه را مختل می کند.  در نتیجه، آنها دیگر نمی توانند خود را با تغییرات فصلی در طول روز تطبیق دهند که منجر به تغییرات خواب، خلق و خو و رفتار می شود.

کمبود ویتامین D سبب تشدید مشکلات می شود زیرا اعتقاد بر این است که ویتامین D باعث افزایش فعالیت سروتونین می شود.  علاوه بر ویتامین D که با رژیم غذایی مصرف می شود، وقتی بدن در معرض نور خورشید قرار می گیرد، ویتامین D تولید می کند.  کمبود نور در روزهای زمستان، سبب می شود که سطوح ویتامینD کمتری در افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی وجود داشته باشد، که ممکن است مانع فعالیت سروتونین شود.

افکار و احساسات منفی در مورد زمستان و محدودیت ها و استرس های مرتبط با آن در میان افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی (و همچنین سایرین) شایع است.  مشخص نیست که آیا اینها “علل” یا “اثرات” اختلال خلقی هستند، اما با تمرکز بر این موارد می توان درمان را شروع نمود.

نحوه درمان اختلال عاطفی فصلی چگونه است؟

درمان هایی در دسترس هستند که توسط انها به بسیاری از افراد مبتلا به SAD کمک می گردد.  درمانها به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند که ممکن است به تنهایی یا به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرند:

در مورد اینکه کدام درمان یا ترکیبی از درمان ها برای شما بهترین است با خدمات دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.

نحوه درمان اختلال عاطفی فصلی چگونه است؟

 نور درمانی

از دهه 1980، نور درمانی یکی از پایه های اصلی درمان SAD بوده است.  هدف آن این است که افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی را هر روز در معرض نور روشن قرار دهد تا نور طبیعی کاهش یافته در ماه های تاریک را جبران کند.

برای این درمان، فرد هر روز حدود 30 تا 45 دقیقه، معمولاً اول صبح، از پاییز تا بهار در مقابل یک جعبه نور بسیار روشن (10000 لوکس) می نشیند.  جعبه های نور، که حدود 20 برابر روشن تر از نور معمولی داخل خانه هستند، نور ماوراء بنفش بالقوه مضر را فیلتر می کنند و سبب درمانی ایمن برای اکثر افراد می نماید. با این حال، افراد مبتلا به بیماری های چشمی خاص یا افرادی که بواسطه مصرف داروهای خاصی ،حساسیت به نور خورشید را افزایش می دهند، نیاز به استفاده از درمان های جایگزین یا استفاده از نور درمانی تحت نظارت پزشکی دارند.

روان درمانی یا «گفتار درمانی»

رفتار درمانی شناختی (CBT) نوعی گفتار درمانی با هدف کمک به افراد برای یادگیری نحوه کنار آمدن با موقعیت های دشوار است. CBT برای افراد مبتلا به SAD (CBT-SAD) نیز بکار برده می شود. این درمان، معمولاً در دو جلسه گروهی بطور هفتگی و به مدت 6 هفته انجام می شود و بر جایگزین کردن افکار منفی مربوط به فصل زمستان (مثلاً در مورد تاریکی زمستان) با افکار مثبت تر تمرکز دارد.  CBT – SAD، از فرآیندی به نام فعال سازی رفتاری استفاده می کند که به افراد کمک می کند تا فعالیت های دلپذیر و جذاب در داخل یا خارج از خانه را شناسایی و برنامه ریزی کنند تا با بی علاقگی هایی که معمولاً در زمستان دچار می شوند،مقابله کنند.

هنگامی که محققان به طور مستقیم CBT را با نور درمانی مقایسه کردند، هر دو درمان به یک اندازه در بهبود علائم SAD موثر بودند.  به نظر می رسد برخی علائم با نور درمانی کمی سریعتر از CBT بهتر می شوند.  با این حال، طی مطالعه طولانی مدت پیگیری بیماران SAD در دو زمستان ، نشان داده شد که اثرات مثبت CBT طی زمانی طولانی تر باقی می ماند.  برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روان درمانی، به www.nimh.nih.gov/psychotherapies مراجعه کنید.

داروهای اختلال عاطفی فصلی

از آنجاییکه اختلال عاطفی فصلی، مانند سایر انواع افسردگی، با اختلال در فعالیت سروتونین همراه است، داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIها) نیز برای درمان اختلال عاطفی فصلی در هنگام بروز علائم استفاده می شوند.  این عوامل می توانند به طور قابل توجهی خلق و خوی بیماران را افزایش دهند.  SSRI های بطورشایع مورد استفاده شامل فلوکستین، سیتالوپرام، سرترالین، پاروکستین و اسیتالوپرام هستند.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نیز نوع دیگری از داروی ضدافسردگی بوپروپیون را جهت مصرف طولانی مدت تأیید کرده است که می تواند از عود دوره های افسردگی عمده فصلی در صورت مصرف روزانه از پاییز تا اوایل بهار بعدی جلوگیری کند.

همه داروها ، عوارض جانبی دارند. در مورد خطر احتمالی استفاده از این داروها برای بیماری خود با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد چندین داروی مختلف ضد افسردگی را قبل از یافتن دارویی که منجر به بهبود علائم بیماریتان بدون بروز عوارض جانبی مشکل‌ساز شود، امتحان کنید.  ببرای دریافت به روزترین اطلاعات در مورد داروها، عوارض جانبی و هشدارها، از وب سایت FDA دیدن کنید.

داروهای اختلال عاطفی فصلی

 ویتامین D

از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به SAD اغلب کمبود ویتامین D دارند، مکمل های غذایی ویتامین D ممکن است به بهبود علائم آنها کمک کند.  با این حال، آزمایشاتی که به مطالعه تاثیرگذاری ویتامین دی در درمان SAD پرداختند ،یافته های ترکیبی را ارائه نمودند و نتایج نشان می‌دهد که این درمان به اندازه نور درمانی مؤثر است اما برخی  از مطالعات ، هیچ تأثیری را تشخیص ندادند.

آیا می توان از ابتلا به اختلال عاطفی فصلی جلوگیری کرد؟

از آنجایی که زمان شروع SAD الگوی زمستانی بسیار قابل پیش بینی است، افرادی که سابقه ابتلا به SAD دارند از شروع درمان های ذکر شده در بالا قبل از پاییز برای کمک به پیشگیری یا کاهش افسردگی بهره می برند.  تا به امروز، مطالعات اندکی به بررسی  این سوال پرداختند و مطالعات موجود هیچ مدرک قانع کننده ای راجه به این مورد نیافتند که شروع زودتر از موعد نور درمانی یا روان درمانی می تواند از شروع افسردگی جلوگیری کند. فقط درمان پیشگیرانه با داروی ضد افسردگی بوپروپیون از SAD در آزمودنی های مطالعه جلوگیری کرد، اما خطر عوارض جانبی بیشتری را نیز بهمراه دارد.  بنابراین اگر افراد مبتلا به SADمی خواهند درمان را زودتر شروع کنند تا از دوره های افسردگی جلوگیری شود، باید با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنند.

آیا آزمایشات بالینی برای مطالعه اختلال عاطفی فصلی وجود دارد؟

NIMH از طیف گسترده تحقیقات، از جمله آزمایشات بالینی که به روش های جدید برای پیشگیری، تشخیص یا درمان بیماری ها و شرایط از جمله اختلال عاطفی فصلی می پردازد، پشتیبانی می کند.

اگرچه ممکن است افراد از حضور در کارآزمایی بالینی سود ببرند، اما آزمودنی های باید از هدف اولیه کارآزمایی بالینی جهت کسب دانش علمی جدید جهت کمک به مبتلایان دیگر در آینده آگاه باشند .

محققان NIMH و سراسر کشور آزمایشات بالینی را با بیماران و داوطلبان سالم انجام می دهند.  در مورد آزمایشات بالینی، مزایا و خطرات آنها و اینکه آیا کدام درمان برای شما مناسب است یا خیر ، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.