آیا داروهای ضد افسردگی باعث افزایش وزن می شوند؟

فهرست مطالب

آیا داروهای ضد افسردگی باعث افزایش وزن می شوند؟ برخی از داروهای روانگردان از جمله داروهای ضد افسردگی که برای کاهش علائم افسردگی و اضطراب تجویز می شوند با افزایش وزن مرتبط هستند. خبرهای خوب و بد در مورد داروهای ضد افسردگی و افزایش وزن وجود دارد. خبر خوب این نیست که هر داروی ضدافسردگی باعث افزایش وزن نمی شود و هرکسی که داروی ضد افسردگی مصرف می کند وزن اضافه نمی کند.

خبر بد: اگر برای اولین بار با مصرف داروهای ضد افسردگی شروع به افزایش وزن کردید، امکان دارد به مرور زمان وزن خود را افزایش دهید و در نهایت کاهش وزن اضافی برایتان سخت باشد. اما می‌توانید با کسب مشاوره از ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی هم برخلق و خو و هم بر مصرف داروهایتان نظارت نمایید و مانع از افزایش وزنتان قبل از رسیدن به مرحله عدم کنترل شوید و این خبر بد را به خوب تبدیل کنید.

داروهای ضد افسردگی که با بیشترین افزایش وزن مرتبط هستند عبارتند از:

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین (با نام تجاری Elavil) و نورتریپتیلین(پالمئولار ،آونتیل)
مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) مانند فنلزین (ناردیل)
داروی ضد افسردگی چهار حلقه ای میرتازاپین (رمرون)
SSRI پاروکستین(پاکسیل، پگزوا)

اسیتالوپرام (لگزاپرو)، سرترالین (زولفت)، دولوکستین (سیمبالتا)و سیتالوپرام (سلکزا) نیز با افزایش وزن مرتبط می باشند.

سایر داروهای ضد افسردگی، مانند فلوکستین (پروزاک، سارافم) و بوپروپیون (ولبوترین، آپلنزین، فورفیوو، زیبان)، تأثیری بر وزن ندارند یا حتی باعث کاهش وزن نیز می شوند.

با این حال، همیشه نمی‌توانید نوع خاصی از داروی ضد افسردگی را صرفاً به دلیل تأثیری که بر وزن تان دارد انتخاب کنید. روانپزشکان و پزشکان، هنگام انتخاب مناسب ترین و مؤثرترین دارو یا تغییر یک نوع داروی ضد افسردگی به نوع دیگر، باید عوامل دیگری را بر اساس نیازهای فردی در زمان تجویز دارو در نظر بگیرند. ممکن است متوجه شوید که نوعی از داروی ضد افسردگی بهتر از نوع دیگر سبب کاهش افسردگی می شود، یا اینکه این نوع دارو صرفنظر از تأثیرش بر وزن شما، عوارض جانبی غیرقابل قبول دیگری به شما می دهد.

تئوری های زیادی وجود دارد، اما شواهد چندان محکمی در مورد علت دقیق افزایش وزن بعد از مصرف داروهای ضدافسردگی وجود ندارد و عوامل زیادی در این مورد تاثیرگذار هستند. حالت افسردگی و اضطراب، به خودی خود به افزایش وزن کمک می کند در صورتیکه شرایط شما باعث پرخوری، انتخاب رژیم غذایی نامناسب شود یا نتوانید انگیزه شرکت در هر گونه فعالیت بدنی را افزایش دهید.

از سوی دیگر، ممکن است زمانی که افسرده هستید و در ابتدا وزن کم می‌کنید، تمایلی به غذا خوردن نداشته باشید، اما پس از شروع مصرف دارو، وزن از دست رفته خود را دوباره به دست آورید و احساس بهتری پیدا کردید. داروهای ضد افسردگی با تداخل در شیمی مغز و همچنین متابولیسم طبیعی بدن و تنظیم قند و چربی، باعث افزایش مستقیم وزن می شوند. سابقه خانوادگی چاقی نیز شما را مستعد افزایش وزن می کند.

پیش بینی افزایش وزن

مطالعه بعمل آمده بر260 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی عمده که برای اولین بار به مصرف داروهای ضد افسردگی طی دوره افسردگی عمده پرداختند، اضافه وزن نداشتند. محققان دریافتند افرادی که در ماه اول درمان با داروهای ضد افسردگی حداقل 3 درصد افزایش وزن را تجربه کردند نسبت به افرادی که در ماه اول وزن قابل توجهی اضافه نکردند در معرض خطر بیشتر افزایش وزن طی طولانی مدت قرار میگیرند. این یافته ها نشان می دهد که نظارت دقیق بر وزن در طول ماه اول مصرف داروهای ضدافسردگی به پیش بینی اینکه چه کسی در طول درمان به مقدار قابل توجهی اضافه وزن پیدا می کند، کمک می نماید ونیاز به اقدامات پیشگیرانه را نشان می دهد.

3 درصد افزایش وزن در فردی که وزن اولیه آن بین 125 تا 130 پوند است، تقریباً 2/3 تا 4 پوند است. بنابراین، اگر آن فرد تنها پس از یک ماه مصرف داروهای ضد افسردگی بیش از 3 پوند اضافه وزن پیدا کند، در خطر افزایش وزن بیشتر می باشد. در این صورت، امکان دارد تغییر نوع دارو انجام گیرد که احتمال افزایش وزن کمتری دارد و اقدامات بیشتری برای کنترل وزن بدن انجام شود، مانند رعایت رژیم غذایی و ورزش بیشتر.

نه تنها بیماران مورد مطالعه در معرض خطر بیشتر افزایش وزن بودند، بلکه داده‌های جمع‌آوری‌شده از همان مطالعه نشان داد که افرادی که اضافه وزن پیدا کردند طی دوره درمان 6 ماهه در معرض خطر بالاتر ابتلا به سندرم متابولیک قرار می گیرند. سندرم متابولیک گروهی از شرایط ناسالم است – چربی اضافی شکم، فشار خون بالا، قند خون و کلسترول- که همزمان رخ می دهند. ابتلا به سندرم متابولیک شما را در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت و سکته قرار می دهد.

آنچه می توانید انجام دهید

مایکل مک گی، روانپزشک و متخصص اعتیاد، موافق است که افزایش وزن ناشی از مصرف داروهای تجویزی سبب بروز مشکلاتی می شود. او می گوید که برخی از بیماران با انجام اقدامات مداخله ای در سبک زندگی شان که مبتنی بر شواهدی جهت جلوگیری از افزایش وزن می باشد ، اثر داروهای ضد افسردگی را رفع کنند.

او توضیح می‌دهد: «من رژیم مدیترانه‌ای را توصیه می‌کنم زیرا دارای ویژگی‌های ضد افسردگی است و عادات غذایی خوب مانند غذا خوردن آهسته و آگاهانه، اجتناب از غذاهای «چراغ قرمز» با مقدار شکر اضافه یا غذاهایی که بیش از حد فرآوری شده‌اند را تشویق می‌کنم.»و اضافه نمود که دوست شدن بیماران با گرسنگی، مهم است او بیان نمود که پذیرفتن کمی گرسنگی خوب است و برای حفظ وزن ضروری است.» دکتر مک گی وقت گذرانی در طبیعت، درگیر شدن در جامعه معنوی و ارتباط با دیگران را از طریق کار داوطلبانه یا معاشرت با دوستان توصیه می کند.

حتما نگرانی های خود را با پزشک خود در میان بگذارید. از پزشک تجویز کننده خود بپرسید که آیا انتخابهای بیشتری دارند و آیا می توانند داروی ضد افسردگی توصیه نمایند که سبب افزایش وزن نشود. اگر پزشکتان احساس می کند که دارویی موثرترین دارو برای درمان بیماریتان ولی باعث افزایش وزن در برخی افراد می شود، فورا اقدامات پیشگیرانه را شروع کنید.

برای حمایت بیشتر، از پزشک خود بخواهید قبل از تغییر داروی ضد افسردگی تان یا تجویز داروی دیگری برای کنترل افزایش وزن، شما را به درمانگر رفتار شناختی ، مشاور انگیزشی و/یا متخصص تغذیه مجاز یا متخصص رژیم معرفی کند.

ممکن است نتوانید به طور کامل از افزایش وزن ناشی از مصرف دارو جلوگیری کنید، اما می توانید برای کنترل آن اقدامات زیر را انجام دهید:

از رژیم های مد روز و برنامه های کاهش وزن سریع صرف نظر کنید. در عوض، غذاهایتان را بر اساس برنامه غذایی سالم و اثبات شده، مانند رژیم غذایی مدیترانه ای، رژیم DASH که برای کنترل فشار خون طراحی شده است یا رژیم غذایی انعطاف پذیر، انتخاب نمایید. این گونه رژیمها، رژیم‌های گیاهی هستند که لزوماً گوشت و سایر غذاهای حیوانی را حذف نمی‌کنند، بلکه تأکید بیشتری بر سبزیجات و میوه‌های تازه، غلات کامل، آجیل و حبوبات دارند.
در صورت لزوم مصرف پروتئین خود را افزایش دهید تا متابولیسم خود را افزایش دهید.
فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید، در صورت لزوم با خوردن کربوهیدرات های پیچیده تر و با گنجاندن بیشتر لوبیا، عدس، غلات کامل، میوه ها و سبزیجات در هر وعده غذایی و همچنین هنگام میان وعده.
کربوهیدرات‌های کم فیبر و ساده مانند نان و شیرینی‌هایی که فقط با آرد سفید، دسرهای شیرین، آب نبات، نوشابه‌ها و نوشابه‌های گازدار تهیه می‌شوند را حذف یا کاهش دهید.
آب بیشتری بنوشید و غذاهای آبکی بیشتری بخورید، مانند ماست کم چرب ساده، میوه های تازه و سبزیجات.
بیشتر پیاده‌روی کنید و از تکنیک‌های عضله‌سازی (بدون نیاز به تجهیزات خاصی برای حرکاتی مانند شنا روی زمین، پلانک و لانژ) علاوه بر تمرینات هوازی استفاده کنید. عضله سالم برای سوزاندن موثر چربی اضافی ضروری است.
ورزش های ذهن و بدن مانند یوگا، تای چی و مدیتیشن را فراموش نکنید که به کاهش هر گونه استرسی که سبب پرخوری و افزایش وزن می شود، کمک می کند.
مطمئن شوید که هر شب به اندازه کافی می خوابید. عادات خوب خواب به تنظیم وزن کمک می کند.

سوالات متداول: داروهای ضد افسردگی و افزایش وزن

تفاوت اثرات داروهای ضد افسردگی بر وزن چگونه است؟

نوع داروی ضد افسردگی بر احتمال افزایش وزن تأثیر می گذارد. برخی از داروهای ضد افسردگی بر مسیرهای افزایش دهنده اشتها در بدن تأثیر می گذارند. به نظر می رسد برخی دیگر تأثیر کمی بر وزن دارند یا هیچ تأثیری ندارند.

آیا افزایش وزن با همه داروهای ضد افسردگی اتفاق می افتد؟

اگرچه برخی از داروهای ضد افسردگی با افزایش وزن مرتبط بوده اند، اما نشان داده شده است که برخی دیگر هیچ تاثیری بر وزن ندارند. برخی از داروها منجر به کاهش وزن نیز می شوند و تاثیر افزایش وزن همه داروهای ضد افسردگی به یک اندازه نمی باشد.